Sunday, May 4, 2014

Një dasëm që më turbulloi mendimin !

Skicë  ose  mbishënim


Një miku im i mirë nga Shkodra , më dërgoi një vidio të dasmës së vëllai të tij .Me kënaqësi e urova , që vëllai të trashëgohet për fare , dhe sigurishtë do të dëdhiroja që të isha edhe unë në atë dasëm të bukur , ndaj me shpejtësi hapa vidion që të shikoja dasmën .  Çdo gjë e shkëlqyer , çdo gjë e parë dhe e bërë me kujdes . Miq , shok , krushq e të afërt kishin mbushur sallën e madhe ku zhvillohej dasma . Pra çdo gjë e bukur , por ...? Kishte diçka që nuk shkonte , ose më saktë dukej që mbas gjithë atyre gjërave të bukura shqiptare , kishte diçka që stononte . Ose më saktë më stononte mua . Diçka që ma prishi të gjithë humorin dhe kënaqësinë e asaj që pashë në fillim .  Pra ishte muzika . Megjithse filloi me këngë të bukura shkodrane , edhe popullore të hershme edhe qytetare të përpunuara , që ta kishte ënda ti dëgjoje , dhe hijeshia ti shkoje tek kërcenin aq bukur , "pllaka u kthye ". Vendin e zunë disa këngë serbo malazeze , të cilat veç fjalëve që i dëgjoja shqip , asgjë nuk përkonte me natyrën zakonet dhe mënyrën shqiptare të asaj dasme të filluar bukur .  Ca këngë me ato zgjatjet ulëryese malazeze , dhe disa të tjera serbe me tabanin e fortë , ku fisarmonika mbyt gjithshka , sollën edhe kërcimin e huazuar nga fqinjët tanë në mënyrën që , mbas valleve dhe këngëve të bukura shkodrane dhe veriore , morën rrugën e shëmtimit dhe egoizmit të shfrenuar .ër çudi , kjo gjë nuk është për herë të parë dhe , nuk është fenomen vetëm për dasma në trevat veriore të vendit , kjo gjë ndoth shpesh edhe në zonat Jugore , dhe pse jo edhe në të gjithë Shqipërinë .

Unë e pëlqej pa masë muzikën poçpullore e dhe të kombit e vendit tim , por edhe të kombeve dhe popukve të tjerë . por kur dëgjoj një këngë malazeze , më pëlqen që ta dëgjoj në malazisht , dhe kur dëgjoj një këngë greke më pëlqen që ta dëgjoj greqisht .Ndërsa , kur këngët e huaja i shesim për shqiptare , duke u ndërruar tekstin në shqip , ather , bëjmë krim ndaj vendit kombit dhe ndaj vetes sonë, sigurishtë .

Një dasëm , nuk dë të thotë vetëm martesë në kuptimin e tejçimit të jetës .  Dasma është mbjellja e një fidani që pak e nga pak do të rritet dhe do të krijojë pemën e jetës , të shpirtit  e të mirëkuptimit .
 Ceremonia , është  balta e parë e ëmbël e hedhur në rrënjët e saj . Mënyra dhe cilësia e ceremonisë , është plehu organik që e rrit këtë lidhje dhe ushqen filizat të tjerë që do të sjellë ajo ..

 Shumë dasma që kam marrë pjesë edhe në Jug të vendit , kanë të njëjtat "probleme" me muzikën dhe këngët . Kryesishtë . për fatin e keq , më shumë dëgjon këngë greke , dhe shumë pak këngë shqiptare .  Nuk do të kisha shkruar , po të ishte rasti i vetëm ky me dasmat apo më saktë me dasmën që miku im shkodran bëri për martesën e vëllai të tij të dashur , por edhe shumë vidioklipe dhe këngë , që kanë mbushur ekranet e disa kanaleve që për fat të keq , kanë stemë të tillë , që gjoja propogandojnë muzikë popullore shqiptare , por në tre këngëqë japin , njëra është shqiptare , njëra serbomalazeze dhe tjetra greke .  Pra edhe në këtë rast , jemi të varfër nga llogjika e së përgjithashmes dhe na vjen më përshtat llogjika e çastit ose e shprehjes : Unë kënaqem , e çmë duhet mua se nga vjen kjo këngë "
Kurrsesi nuk do të isha dakord me një shprehje të tillë dhe asnjëherë  me një qëndrim të tillë falimentues përballë fitimeve qorre që disa nxjerrin , duke na "kënaqur" me gjëra që na ngushtojnë kraharorin . Nuk jam kundër muzikës , dhe kurrsesi kundër gjërave të bukura , por jam kundër asimilimit , ku kultura dhe veçanërishtë muzika , ka " dorën " e saj të hekurt në atë proces të padëshiruar .  Vetë jemi dëshmimtar të shumë dasmave arbëreshe , ku këngët safi të dasmës ,ato që tregojnë identitetin kulturoro - jetësor , janë 500 vjeçare .  Një gjë të tillë nuk e dallon fort tek arvanitasit , që megjithse diki - diku , kanë ruajtur gjihën dhe ndonjë zakon , nuk kanë ruajtur dhe nuk e praktikojnë kurrsesi ritin e dasmave ashtu nga origjina si arbëreshët e Italisë . Kjo tregon se arvanitasit në Greqi , janë shtypur sistematikishtë duke arritur në ato përmasa që është sot asimilimi i tyre .   Për arbëreshët e Italisë , edhe 500 vjet që kanë kaluar , nuk ishin mjaftueshëm , që të harronin gjihën ritet dhe zakonet e tyre .  Lirio Di Busicone , arbëresh në Arfjhentinë , në librin e tij : Unë dhe Arbëria , ka shkruar :  Një pupull shtegëtar , i përndjekur , i robëruar dhe i përmalluar , mund ti harrojë të gjitha , nëqoftëse harroi këngën që buron nga brenda tij ! Këngët e djepit  janë 500 vjeçare edhe tek arvanitasit , por ata së fundmi , i këndojnë ato në greqisht .

Kur i dëgjon këto ninulla , edhe pse të duket se i di  dhe buzët vetë fillojnë e belbëzojnë , mjerimi kap shpirtin dhe e zhurit , sa dëgjon fjalët dhe tingëllimi i huaj i tyre për ty ..!

 Partizan Cene  04/05/2013

No comments:

  Plani Slloven “non-paper”për Ballkanin perëndimor , një dëshirë apo edhe një mundësi reale ?? Nga Partizan Cene ! Këtë pyetje e kam bërë d...